Vào lúc 7 giờ 30 ngày 15/6/2023, Khoa xét nghiệm y học đã tổ chức seminar với chủ đề “Bệnh sán máng ở người – Cập nhật các hướng dẫn phòng chống và loại trừ bệnh sán máng ở người theo Tổ chức Y tế thế giới”. Báo cáo viên là ThS. Nguyễn Nhật Giang, với sự tham gia của các thành viên trong khoa Xét nghiệm y học, chủ trì là ThS.BS. Nguyễn Thị Đoan Trinh. Seminar được trình bày với 2 nội dung chính:
- Tổng quan về bệnh Sán máng
- Cập nhật các hướng dẫn phòng chống và loại trừ bệnh sán máng ở người theo Tổ chức Y tế thế giới
Bệnh sán máng ở người là một bệnh ký sinh trùng cấp tính và mãn tính do nhiễm sán lá máu (sán lá) thuộc chi Schistosoma. Bệnh đã được báo cáo từ 78 quốc gia. Ước tính cho thấy ít nhất 236,6 triệu người cần điều trị dự phòng trên toàn thế giới vào năm 2019 (nguồn WHO). Schistosoma lây truyền khi người và/hoặc các loài vật chủ bị nhiễm bệnh làm ô nhiễm nguồn nước ngọt bằng chất bài tiết của chúng (phân và/hoặc nước tiểu) có chứa trứng ký sinh trùng nở trong nước. Con người bị nhiễm bệnh khi dạng ấu trùng (cercariae) của ký sinh trùng – được giải phóng sau khi nhân lên trong ốc nước ngọt – xâm nhập vào da khi tiếp xúc với nước bị nhiễm khuẩn và phát triển thành sán máng trưởng thành trong cơ thể người. Giun trưởng thành sống trong các mạch máu nơi con cái đẻ trứng sau khi giao cấu với giun đực. Một số trứng được phát tán trong phân hoặc nước tiểu để tiếp tục vòng đời của ký sinh trùng; một số khác bị mắc kẹt trong các mô cơ thể, kích thích các phản ứng miễn dịch có thể dần dần làm hỏng các cơ quan.
ThS.Nguyễn Nhật Giang đã báo cáo, cùng chia sẻ và thảo luận với các giảng viên Khoa Xét nghiệm Y học để hiểu rõ hơn về sán máng và bệnh sán máng. Từ đó thấy rõ tầm quan trọng của việc cần thiết kiểm soát và loại trừ bệnh sán máng trên Thế giới.
Theo WHO, dựa trên kinh nghiệm của một số quốc gia, một chương trình kiểm soát tăng cường nhằm loại trừ bệnh sán máng có thể được chia thành 5 giai đoạn: (i) kiểm soát bệnh tật; (ii) loại bỏ như một vấn đề sức khỏe cộng đồng; (iii) gián đoạn truyền (loại bỏ); (iv) giám sát sau lây truyền; và (v) xác minh loại bỏ. Một quốc gia có thể mất 13–50 năm để đạt được mục tiêu cắt đứt lây truyền kể từ khi triển khai nhóm can thiệp đầu tiên để kiểm soát bệnh tật và sẽ cần nhiều biện pháp can thiệp (không chỉ hóa trị dự phòng) được thực hiện hiệu quả, bền vững, không bị gián đoạn và có sự hỗ trợ, đầu tư của Chính phủ.
Không có kịch bản can thiệp “một kích cỡ phù hợp với tất cả” có thể đảm bảo loại trừ bệnh sán máng vì bệnh này khác biệt về mặt dịch tễ học trong suốt quá trình phân bố địa lý. Đồng thời, nên xem xét việc tích hợp các hoạt động để kiểm soát hoặc loại bỏ bệnh sán máng với các chương trình hóa trị dự phòng hiện có để kiểm soát hoặc loại bỏ các NTD khác.
